Każdy hodowca stara się zwiększyć produkcję na jednostkę powierzchni, wykorzystując przy tym wszelkie dostępne czynniki intensyfikacji. Do najważniejszych z nich należy niewątpliwie odżywianie roślin z uwzględnieniem wymagań konkretnej uprawy co do składników odżywczych, ale także dynamiki ich poboru przez cały sezon wegetacyjny. Siarka zajmuje wśród nich szczególną pozycję. Ze względu na spadek importu siarki z atmosfery do roślin wzrosło znaczenie nawozów zawierających ten pierwiastek. Problem niedoboru siarki w odżywianiu roślin dotyczy nie tylko Słowacji, ale jest sygnalizowany przez wszystkie zaawansowane rolniczo kraje UE.
Na Słowacji wartość poboru siarki z atmosfery wynosi średnio około 5-6 kg siarki atmosferycznej na hektar rocznie. Jest ona następnie pobierana jest z gleby przez rośliny uprawne i wymywana do wód gruntowych. Oba te zjawiska uważa się za niepożądane straty. Ponieważ w glebie siarka w postaci siarczanów jest stosunkowo mobilna, straty te mogą osiągać znaczne wartości. W Republice Słowackiej średnie straty siarki w wyniku powodzi i erozji szacuje się na 40 kg na hektar rocznie, po uwzględnieniu ilości opadów, segmentacji terenu i odsetka gruntów rolnych.
Funkcja siarki w roślinach
Siarka jest bardzo ważnym makroelementem w żywieniu roślin. Wchodzi w skład białek, znajduje się w niektórych aminokwasach i witaminach. Ma to ogromne znaczenie w zachodzących w roślinach procesach utleniania i redukcji, w aktywacji enzymów i białkowej wymianie substancji. Pozytywnie wpływając na tworzenie brodawek na korzeniach roślin motylkowatych, sprzyja wiązaniu azotu atmosferycznego. Wiele związków siarki występuje w roślinach w postaci zredukowanej.
Podstawowe oznaki nedoboru siarki
W przypadku niedoboru siarki syntezę białek spowalniają trudności w budowaniu aminokwasów zawierających siarkę. Objawy niedostatecznego zaopatrzenia rośliny w siarkę są zatem identyczne z oznakami niedoboru azotu. Rośliny mają chory wygląd, wolniej rosną, zmniejsza się wielkość ich liści, wydłuża łodyga, liście i szypułki zaczynają drewnieć. W przypadku niedoboru siarki liście nie obumierają, chociaż ich kolor blaknie. W przypadku rzepaku – jednej z najważniejszych upraw we współczesnym płodozmianie – odpowiednio wczesne zaobserwowanie nasilenia i przedłużania się czasu występowania objawów niedoboru siarki pozwala dzięki nawożeniu uratować plon nasion. W przypadku zbóż oznaki niedoboru siarki są mniej charakterystyczne niż w przypadku roślin dwuliściennych, niemniej także się pojawiają. Niedobory siarki występują przede wszystkim na glebach lekkich oraz przy ograniczeniu nawożenia nawozami gospodarczymi, takimi jak obornik i gnojowica.
Różnice wymagań
W zapotrzebowaniu różnych rodzajów upraw rolnych na siarkę istnieją duże różnice, co wymaga specyficznego podejścia do nawożenia poszczególnych upraw. Najwyższe zapotrzebowanie na siarkę mają rośliny z rodziny motylkowatych, rośliny oleiste, kapustne, chmiel, rośliny cebulowe oraz rośliny okopowe. Zboża mają przeciętne wymagania, jeśli chodzi o ten pierwiastek.
| Średni pobór siarki przez uprawę | ||
| Uprawa | Plony (t/ha) | Pobór siarki (kg/ha) |
| Zboża | 5 | 20 |
| Kukurydza | 6,5 | 19 |
| Ziemniaki | 23 | 27,5 |
| Lucerna | 12 | 27,5 |
| Koniczyna | 10 | 23 |
| Kapusta | 37,5 | 43,5 |
| Rzepak ozimy | 3 | 75,5 |
| Burak cukrowy | 50 | 44,5 |
| Cebula | 35 | 22,5 |
Wpływ siarki na rośliny:
- siarka jest niezbędna dla osiągnięcia wysokich parametrów jakości wszystkich upraw,
- wyraźnie zwiększa zawartość oleju w roślinach oleistych,
- zwiększa zawartość chlorofilu w zielonych częściach roślin, dzięki czemu lepiej asymilują one, a następnie odkładają cukier, np. w przypadku buraka cukrowego,
- sprzyja powstawaniu odnóg zbóż, tworzeniu łodyg rzepaku i podobnie jak fosfor wpływa na budowę organów rozrodczych
- przyczynia się do poprawy metabolizmu azotu – zmniejsza się zawartość azotanów (przede wszystkim w warzywach),
- ma pozytywny wpływ na pobór fosforu
Płynny nawóz na bazie tiosiarczanu amonu
Jednym ze sposobów suplementacji siarki są specjalne nawozy zawierające ten pierwiastek lub złożone nawozy rozpuszczalne w wodzie, w których składzie występuje wiele makro- i mikroelementów. Takim rodzajem nawozów są nawozy na bazie tiosiarczanu amonu, które zwiększają skuteczność nawożenia upraw polowych.
Zaawansowana kompozycja siarki i azotu w płynnym nawozie
Połączenie w płynnym nawozie siarki i azotu amonowego pozwala we współczesnym rolnictwie osiągnąć maksymalny potencjał upraw. Od dawna stosowane jest w USA i krajach Europy Zachodniej. Obok zaspokojenia podstawowych potrzeb upraw i uzupełnienia tych ważnych składników odżywczych w strukturze gleby, niesie ze sobą także inne znaczące korzyści, takie jak:
- Spowolnienie procesu nitryfikacji prowadzące do zwiększenia jakości płodów – nawet przy niskiej temperaturze gleby.
- Szybsze, a jednocześnie dłuższe niż w przypadku innych postaci siarki dostarczanie roślinie potrzebnego jej pierwiastka – dzięki zawartości siarki w dwóch formach (SO42- i S0)
- Poprawa równowagi potrzebnych roślinie składników odżywczych, a tym samym stworzenie idealnych warunków dla jej rozwoju z jednoczesnym zapewnieniem elastyczności wykorzystania tych składników w różnych fazach wzrostu uprawy.
- Dostarczanie składników odżywczych praktycznie natychmiast po podaniu nawozu.
- Poprawa pobierania pozostałych mikroelementów (głównie żelaza, magnezu i fosforu).
- Zwiększenie skuteczności nawożenia w połączeniu z DAM (nawozami saletrzano-mocznikowymi) i innymi nawozami azotowymi.
- Wysoka elastyczność w zakresie łączenia z najczęściej stosowanymi nawozami płynnymi oraz możliwość bezpośredniego mieszania ze środkami ochrony roślin.
- Zastosowanie nawożenia kropelkowego i opryskowego, zapewniające wysoką równomierność i precyzję podania w zależności od miejsca, do którego należy dostarczyć substancję.
- W porównaniu z nawozami granulowanymi nawozy w postaci płynnej mają o wiele mniejsze wymagania co do warunków magazynowania i sposobu postępowania.
- Dostarczają roślinom składników odżywczych także w okresie suszy.
- Mają pH od obojętnego do lekko zasadowego.